Obowiązkowa waloryzacja wynagrodzenia wykonawcy zamówienia publicznego (na podstawie specustawy z 2022 r.) i zwiększenie wynagrodzenia umownego z uwagi na nieprzewidziane okoliczności
Kontynuując temat waloryzacji wynagrodzenia umownego, na podstawie ustawy z dnia 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców – uległa zmianie ustawa Prawo zamówień publicznych (zmiany wchodzą w życie 10 listopada 2022 roku). Zmiana w przepisach ma zapobiegać negatywnym konsekwencjom drastycznego wzrostu cent towarów i usług, które na etapie realizacji długoterminowych umów wręcz wstrzymały realizację wielu umów o zamówienie publiczne.
W wyniku omawianych zmian, zamawiający mają obowiązek zamieszczania klauzul waloryzacyjnych w umowach na roboty budowlane, dostawy lub usługi, zawieranych na okres dłuższy, niż 6 miesięcy. Umowy muszą zawierać postanowienia dotyczące zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy, w przypadku zmiany ceny materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia.
Zamiany dotyczą skrócenia okresu trwania umów (z 12 do 6 miesięcy), od którego uzależniony jest obowiązek wprowadzenia zapisów o waloryzacji wynagrodzenia oraz obowiązkiem objęto umowy dostawy.
Na mocy specustawy, zmianie uległa też treść art. 455 ust.1 pkt.4 Prawa zamówień publicznych – gdzie ustawodawca wprowadził przesłankę „nieprzewidywalności” jako uzasadnienie dokonania zmian, gdy umowa nie zawierała regulacji w tym przedmiocie.
Tym samym, niezależnie od innych przesłanek wymienionych w ustawie lub sformułowanych w umowie, dopuszczalna jest zmiana wynagrodzenia wykonawcy, gdy:
- Zmiana wynika z okoliczności, których zamawiający działając z należyta starannością nie mógł przewidzieć (chodzi tu o okoliczności, których nie brano pod uwagę na etapie zawierania umowy, gdyż możliwość ich wystąpienia była praktycznie niemożliwa).
- Zmiana nie modyfikuje ogólnego charakteru umowy (nie dojdzie do np. zmiany umowy o roboty budowlane na umowę o świadczenie usług).
- Wzrost wynagrodzenia umownego, spowodowany każdą koleją zmianą (jednorazowo), nie przekracza 50% wartości pierwotnej umowy.
Co istotne, wartości każdej kolejnej zmiany nie podlegają sumowaniu, co umożliwia zmianę umowy ponad limit opisany w art. 455 ust.1 pkt 4.